Τηλ. Κέντρο
+30 210 9022010

Τα νέα μας

Οι επιπτώσεις του πολέμου και η ψυχολογική διαχείρισή τους

Η έννοια του πολέμου αναφέρεται στην ένοπλη σύρραξη μεταξύ κρατών ή ομάδων. Τα χαρακτηριστικά του πολέμου, είναι η βίαιη πάλη και η ωμή σύγκρουση ως μορφές επίλυσης διαφορών. Όποια μορφή ή χαρακτήρα έχει ο πόλεμος, είναι δεδομένο ότι από τη στιγμή που καταστέλλονται οι ελευθερίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα, μοιραία θα επιφέρει σημαντικές συνέπειες τόσο κοινωνικές όσο και οικονομικές που θα επηρεάσουν τη χώρα, τους ανθρώπους που ζουν σ’ αυτή αλλά και όσους παρατηρούν από απόσταση τις εξελίξεις.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία αποτελεί αδιαμφισβήτητα ένα γεγονός που το τελευταίο διάστημα μονοπωλεί το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης κι έχει πολύ σημαντικές και σοβαρές επιπτώσεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Παράλληλα, πρόκειται για ένα ζήτημα με μεγάλο αντίκτυπο και στον ελληνικό πληθυσμό. Οι συνέπειές του δεν άργησαν να φανούν ακόμα και στη χώρα μας, καθώς αυτόματα αυξήθηκε το κόστος ζωής, έχουν διαταραχθεί οι διπλωματικές σχέσεις με τις άλλες χώρες και υπάρχει μεγάλη ανησυχία για το προσφυγικό ζήτημα που θα προκύψει.

Δεν είναι παράλογο λοιπόν να βιώνουμε έντονα συναισθήματα απελπισίας και φόβου από τη στιγμή που στην σκέψη πολλών Ελλήνων κυριαρχεί η αβεβαιότητα για το μέλλον καθώς ακόμα και το ενδεχόμενο να ξεσπάσει ένας πόλεμος που οι διαστάσεις του θα συμπεριλάβουν ενεργά στο πεδίο της μάχης και τα δικά μας σύνορα. Ειδικότερα και σε όρους καθημερινότητας, οι εικόνες του πολέμου και η σχετική ειδησεογραφία αυξάνουν το άγχος που βιώνουμε.

Ωστόσο, τo αίσθημα του συνδρόμου της “αβοηθησίας”  και ο φόβος γεγονότων που δεν μπορούμε να ελέγξουμε δεν αποτελεί μονόδρομο. Υπάρχουν τρόποι για να πλαισιώσουμε  τα συναισθήματα μας και να υπάρξει χώρος για την ψυχική ηρεμία μέσα σε όλη αυτή την κατάσταση που επικρατεί. Ο στόχος “κλειδί” που θα επιφέρει τον προσωπικό μας έλεγχο, είναι κατά πρώτον το αίσθημα ασφάλειας που προσφέρει η σκέψη ότι μπορούμε να προσαρμοστούμε και να επιβιώσουμε σε οποιαδήποτε κατάσταση και κατά δεύτερον η ελεγχόμενη έκθεσή μας στα δυσάρεστα γεγονότα.

Σύμφωνα με την Dr.Amelia Aldao, Ψυχολόγο-Ψυχοθεραπεύτρια, ειδικευμένη στη θεραπεία αγχωδών διαταραχών στη Νέα Υόρκη,  «το μυαλό είναι προγραμματισμένο να ψάχνει για απειλές. Οσο περισσότερο χρόνο ξοδεύουμε για αυτό, τόσο περισσότερους κινδύνους βρίσκουμε, όσο περισσότερο μας απορροφά, τόσο πιο ανήσυχοι γινόμαστε». Η συνήθεια αυτή, που περιγράφει την κατανάλωση θλιβερών και καταστροφικών ειδήσεων, ονομάζεται «doomscrolling» και αναμφίβολα αυξάνει το άγχος που νιώθουμε ακόμα κι αν δεν το αντιλαμβανόμαστε έτσι. Καθώς μάλιστα σε περιόδους κρίσης η παραπληροφόρηση εξαπλώνεται και υπάρχει ένας καταιγισμός συγκινησιακά φορτισμένων εικόνων, που εντείνονται λόγω και της εύκολης πρόσβασης που έχουμε πλέον στην επικοινωνία, είναι πολύ σημαντικό αυτή η ενημέρωση να προέρχεται από αξιόπιστες πηγές καθώς και να φιλτράρεται η μορφή της. Ακόμα καλύτερο είναι όταν η ίδια πληροφορία επιβεβαιώνεται από πολλές και διαφορετικές πηγές. Το να θέλουμε να είμαστε ενημερωμένοι μπορεί να μας εφησυχάζει, αλλά το να κατακλυζόμαστε από την τραγωδία, δεν εξυπηρετεί κανένα σκοπό.

 

Άλλοι τρόποι με τους οποίους μπορούμε να προστατέψουμε την ψυχική μας υγεία:

  • Θέτουμε όρια στην πληροφορία που δεχόμαστε και αντικαθιστούμε το doomscrolling με βόλτες εκτός σπιτιού κι ευχάριστες δραστηριότητες. Αυτό σημαίνει ότι μπορούμε να μειώσουμε το χρόνο που περνάμε παρακολουθώντας τις εξελίξεις και να τον αξιοποιήσουμε διαφορετικά. Ένας τρόπος να το κάνουμε αυτό είναι να επιλέξουμε συγκεκριμένες ώρες της ημέρας που ξοδεύουμε για την ενημέρωσή μας  (ιδανικά αποφεύγουμε την έκθεση το πρωί μόλις ξυπνήσουμε και το βράδυ πριν κοιμηθούμε) ενώ τις υπόλοιπες μπορούμε να διαλέξουμε την αποχή ή την ενασχόληση με πιο ευχάριστες ειδήσεις ή δραστηριότητες, όπως η ανάγνωση ενός βιβλίου, άσκηση, χρόνο με αγαπημένα πρόσωπα ή οτιδήποτε άλλο μας χαλαρώνει και μας δίνει χαρά.

  • Φροντίζουμε να εξασκούμε την ευγνωμοσύνη μας σχετικά με τα απλά πράγματα που μας προκαλούν χαρά και τα έχουμε ως δεδομένα.

  • Επικοινωνούμε με άτομα που επηρεάζονται άμεσα από την κατάσταση. Στηρίζουμε φίλους ή γνωστούς μας που βρίσκονται σε εμπόλεμες ζώνες ή που μπορεί με τη σειρά τους να επηρεάζονται άμεσα ή έμμεσα από την τρέχουσα κατάσταση κι έχουν ανάγκη. Μεταφέρουμε την προσοχή μας από το πως νιώθουμε εμείς, σε αυτούς και τους δείχνουμε την κατανόηση και τη συμπάθειά μας, μέσα από μια αλτρουιστική διάθεση. Μπορούμε επίσης να συνεισφέρουμε οικονομικά μέσω διαφόρων οργανισμών που βοηθούν ανθρώπους που έχουν πληγεί από τον πόλεμο. Όταν κάνουμε μια ευγενική πράξη, ενεργοποιείται το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου και μας δίνει μια αίσθηση ελέγχου της κατάστασης.

  • Απομακρυνόμαστε από τον καταστροφολογικό τρόπο σκέψης.

  • Η εξάσκηση σε πρακτικές χαλάρωσης όπως είναι ο διαλογισμός είναι πολύ ωφέλιμη έτσι ώστε να αποφορτιζόμαστε και να διατηρούμε την ψυχική μας ηρεμία και ισορροπία.

 

Ολοκληρώνοντας, ένας άλλος πληθυσμός που πλήττεται ψυχικά σε μεγάλο βαθμό και στον οποίο δεν μπορούμε να παραλείψουμε και να μην δώσουμε παραπάνω σημασία, αποτελούν τα παιδιά. Είναι απολύτως φυσιολογικό να μην μπορούν να νοηματοδοτήσουν την έννοια του πολέμου, του θανάτου και να διαχειριστούν τα συναισθήματα που τα τραυματικά αυτά γεγονότα τους γεννάνε. Ο ρόλος του γονιού είναι καθοριστικός, καθώς στα παιδιά δημιουργούνται πολλά ερωτήματα γύρω από το γεγονός του πολέμου και συναισθήματα άγχους, ανασφάλειας και φόβου. Ο τρόπος που θα δώσουμε τις πληροφορίες που μας ζητάνε, ανάλογα με την ηλικία του παιδιού, τη γλώσσα που θα χρησιμοποιήσουμε, τα μηνύματα που θα μεταφέρουμε, θα βοηθήσει τα παιδιά να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους και να συνδεθούν υγιώς με τον κόσμο γύρω τους.

Ως ενήλικες, χρειάζεται να περιορίζουμε την έκθεσή τους σε σκληρές και βίαιες εικόνες, να είμαστε πάντα ανοιχτοί και δεκτικοί στα συναισθήματά τους, να ενθαρρύνουμε την έκφρασή τους, να ακούμε τις ενδεχόμενες απορίες και ανησυχίες τους χωρίς να τις υποβαθμίσουμε ή να τις διογκώσουμε, έχοντας πάντα στο μυαλό μας την ανάγκη τους για ελπίδα, θετική προοπτική και ασφάλεια.  Είναι μια αφορμή για να μιλήσουμε στα παιδιά για την ειρηνική επίλυση των διαφορών μέσω του διαλόγου και να τονίσουμε τις καταστροφικές επιπτώσεις της βίας. Επιπλέον, για να τους δώσουμε αυτήν την τόσο απαραίτητη αίσθηση της ασφάλειας χρειάζεται να συνεχίσουμε το πρόγραμμα στην καθημερινότητά τους και να δώσουμε εναλλακτικές διεξόδους ενασχόλησης και αποφόρτισης με ευχάριστες δραστηριότητες. Οι γονείς χρειάζεται πρωτίστως οι ίδιοι να διαχειριστούν τα δικά τους συναισθήματα και να λειτουργήσουν ως πρότυπα για τη ρύθμιση των συναισθημάτων των παιδιών τους. Τέλος, θα μπορούσαν να συναποφασίσουν με τα παιδιά τους με ποιον τρόπο είναι δυνατό έμπρακτα να προσφέρουν βοήθεια, ώστε να ενισχύσουν την αίσθηση της προσφοράς. Ένα παράδειγμα αποτελεί η συλλογή ρούχων, τροφίμων και άλλων υλικών αγαθών, καθώς και η δωρεά τους σε ανθρώπους που βρίσκονται σε ανάγκη. Σε κάθε περίπτωση δεν μπορούμε να τα προστατεύσουμε από τον κόσμο γύρω τους, μπορούμε όμως να μετριάσουμε το τραύμα επάνω τους.

 

Συντακτική Ομάδα

Aλεξίου Σοφία | Ψυχολόγος

Αποστολοπούλου Γλυκερία | Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας MSc

Κοτσαρίδου Σάντυ | Ψυχολόγος, Κέντρο Ημέρας "Ανέλιξη", Υπηρεσία Συμβουλευτικής Υποστήριξης

 

Επιμέλεια Βουλγαράκη Μαρία

Ψυχολόγος-Επιστ. Υπεύθυνη  Οικοτροφείου "Αίολο

 

logo xenios

Η εταιρεία «Ξένιος Ζεύς» ΑμΚΕ ιδρύθηκε το 2001, είναι πιστοποιημένος Φορέας Παροχής  Κοινωνικής Φροντίδας, Πιστοποιημένος Φορέας Αστικής Εταιρείας μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, μέλος του United Global Compact και CSR in Greece.

Copyright © 2021-2022. XENIOS. Powered by SILICONTECH Inc.